اگر ماشینی اختراع کنند تا به جای ما داوری بکنه، میدونید چه اتفاقی براش میفته؟ هر دفعه بر خلاف نظرشون رای بده بازیکنها با چوب درب و داغونش میکنن!
-هری وِندِل اِستَدت
(داور میجر لیگ)
از آنجایی که روز شنبه احتمالا اولین مصاحبه مون را با یکی از بهترین داورهای ایران، آقای ساسان شادمان منفرد روی بلاگ میزارم، فرصت را غنیمت دیدم که کمی راجع به داوری و اینکه چقدر در ایران کار سخت و در عین حال بی اَجر و قربیه بنویسم.
داوری تو ایران خیلی سخته. اینجا همه از مربی و بازیکن گرفته تا تماشاچیها از داور شاکی هستند. یعنی اصلا این شکایت از داور رفته تو فرهنگمون. داورها اشتباه میکنند، شکی نیست ولی مثل اینکه ما فکر میکنیم داورهامون اصلا ژنتیکی ایراد دارند. حالا بگیم بیسبال داوراش اِله و بِله هستند، فوتبال هم با اون همه تشکیلات همینجوریه؟ هر تیمی میبازه، یا داور دو تا پنالتی براش نگرفته یا گل حریف آفساید بوده...
هیچکس، نه پیشکسوتان داوری و نه حتا رئیس کمیته داوران منکر این نیستند که داورهای خوب ما انگشت شمار هستند ولی مشکل این است که بازیکنان ما نیز در خیلی از موارد قوانین را بخوبی نمیدانند و در خیلی بیشتر موارد برای پوشاندن کمیها و کاستیهای خود انگشت اتهام را به طرف داورها اشاره میروند.
از آنجایی که من مدتی است در تمرینات داوری میکنم و همچنین در لیگ جنوب هم ۲ بازی داوری کردم، این موضوع را دست اول تجربه کردم. در چندین مورد بازیکنان هیچ ایده ی از حد و حدود استرایک زون نداشتند. به عبارت دیگر استریک زون پیچر دو وجب از استریک زون واقعی بزرگتر و استرایک زون بتر ۲ وجب کوچکتر بود.
از طرفی بسیاری از بازیکنان از توپ میترسند. این ترس باعث میشود تا روی تمام اسلایدرهای اینساید خود را کنار بکشند و چرخش توپ به طرف هوم پلیت را دنبال نکنند. خوب، توپی را هم که نمیبینی مسلما نمیتونی بزنی. از طرفی اگر خودتو کشیدی کنار باید یک جوری نزدن توپ استرایک را توجیه کنی!.
برخی دیگر، برای فرار از خشم مربی و یا سرزنش همبازیانشان هر توپی را که نزنند با کمال وقاحت دلیل نزدنش را نزد بازیکنان تیمشان بیرون استرایک زون بودن توپ عنوان میکنند. یک مورد خیلی حاد این موضوع تو بازی بوشهر - کرمان پیش اومد. یکی از بازیکنان جوان بعد از ۲ سوینگ بد استریک سوم را که حتا با خطکش و گونیا هم نمیشد از این وسط تر انداخت، نزد و وقتی هم تیمیش بهش پرید، با عصبانیتی مصنوعی گفت " بابا بیرون استرایک زون بود ... اصلا استرایک زونش معلوم نیست کجاست!" ... میخواستم بازی را ولش کنم برم یخشو بگیرم بگم چرا دروغ میگی بچه!؟!؟
برای اینکه ایده درستی از استرایک زون داشته باشی اینجور فکر کن که یک بلوک سیمانی سه بعدی حجم دار با ابعاد هوم پلیت با سیم از بالا آویزان شده. توپ به هر کجای این بلوک بخورد و یا بسابد استرایک محسوب میشود. مثلا بعضی از پیچرها نوعی اسلایدر که به آن "Backdoor slider" یا اسلایدر از در عقب میگویند, میاندازند. این اسلایدرها به یکی از گوشههای ضلع جنوبی استرایک زون میخورد. بنابر این وقتی بتر خود را کنار میکشد و تا آخر توپ را دنبال نمیکند استرایک شدن توپ را هم نمیبیند.
بعد آنهایی هستند که حتا وقتی پیچر یا بتر اعتراض نمیکنند از بیس ۳ و بیس یک و سنترفیلد و غیره شروع به اعتراض میکنند. به قول صفأییان که چندین دفعه آخر بازیها اینو میگه، آخه شماها چجوری از اون فاصله و از اون زاویه بهتر از من که در نیم متری ماجرا هستم میبینید؟
تازه همه اینها مال هوم پلیت هست. رو بیسها که واویلا ...بازیکنهای منِ مربی همیشه روی توپهای نزدیک سیف هستند و بازیکنان حریف اوت. این یک قانون کلیه و استثنا هم نداره.
توجه داشته باشید که اینها که گفتم از یک داور سال اول نقل قول نکردم ... اینها تجربیات شخصی خودم بوده چه تو مسابقه رسمی چه تو تمرینات تیم خودم.
اشتباه نکنید، من هم مثل بسیاری از شما عقیده دارم که به جز ۵-۶ داور خوب، بقیه داوران ما باید یک بازنگری کلی شوند اما شاید ما مربیها و بازیکنان نیز نیاز داریم رفتار خود را باز نگری کنیم.
مربیان عزیز به یاد داشته باشند که مادامی که به بازیکنان خود اجازه میدهند همه چیز را گردن داور بیندازند، آنان هیچ تلاشی برای رفع ضعفهای خود نخواهند کرد. وقتی ایراد از داور است و نه از آنها دلیلی برای تلاش نمیماند.